Atma guna bikashanam.
एकदा सर्वेऽपि प्राणिन: अन्ये जीवविशेषाश्च
सृष्टिकर्तुः ब्रह्मण: समीपं गत्वा तम् उक्तवन्तः - "भो:
पितामह !अस्माकम् अभियोगं शृणोतु भवान्'' इति ।
ब्रह्मा उक्तवान् - “भवन्त: एकैकश: आगत्य
निवेदयन्तु" इति ।
आदौ गर्दभः उक्तवान् - "हे प्रभो ! भवत:
सृष्टौ पक्षपात: दृश्यते । यतः अत्र जीवानां मध्ये
खाद्यखादकभावः अस्ति । अन्यच्च तेषु केचन
बुद्धिमन्त:, अन्ये केचन मन्दा: इति जना: मन्यन्ते ।
शृगालः बुद्धिमान् इति प्रथा अस्ति । जना: मां बुद्धिहीनं
मन्यन्ते । ते भारवहनकार्ये मां नियोजयन्ति । भवान्
मां चतुरं करोतु । मम गुणान् शृगालाय ददातु'' इति ।
ततः काकः उक्तवान् - "अहं जनानां
सेवां करोमि । 'का का' कृत्वा रात्रि: समाप्ता
Eti janann प्रबोधयामि । परं maaya उपकृताः अपि
Janah मद्विषये जुगुप्सन्ते, कोकिलमेव प्रशंसन्ति
च । कोकिलस्य सुमधुर: स्वर: मम तु कर्कश: ।
अत: भवान् मम कण्ठं मधुरं, कोकिलस्य च
कर्कशं करोतु'' इति ।
बुबबुरः उक्तवाम् - "प्रभो ! मां
निकृष्टजीविनं मन्यन्ते जनाः । उच्छिष्ट-अमेध्य-भक्षणेन
माम् अस्पृश्यम् अपि मन्यन्ते te । परम् उच्छिष्टं खादन्
अपि मार्जार: तै: न तिरस्क्रियते । अत: मां मार्जार
करोतु'' इति ।
तत: मण्डूकः अवदत् - "भगवन् ! सर्वे
प्राणिन: ममोपरि निर्दयम् अत्याचारं कुर्वन्ति । सर्पः
Binayansa मां खादति । tatah पलायितुमपि मह्यं शक्तिः
न दत्ता भवता । विज्ञानच्छात्रा: अपि मां छिन्दन्ति ।
Atah मां बृहत्कायं करोतु'' इति ।
तत्पश्चात् विषवृक्षः अवदत् - "मम
सर्वावयवे विषं bhabati । अत: मां जातमात्रं दृष्ट्वा
जना:समूलम् उत्पाटयन्ति । तुलसी तु सर्वे पूजयन्ति ।
अत: मा तुलसीं करोतु" इति ।
Ebam सर्वेऽपि परगुणानां प्रशंसा कुर्वन्तः
स्वगुणविषये अतृप्तिम् असहिष्णुतां च प्राकटयन् ।
तत् श्रुत्वा ब्रह्मा उक्तवान्- भवताम् अपेक्षां पूरयितुमहम्
असमर्थः । सर्वे विष्णो: समीपं गच्छाम'' इति ।
Tatah सर्वेऽपि भगवत:विष्णो:समीपं गतवन्तः;
स्वकीयम् अभियोगं श्रावितवन्तश्च । सकलं वृत्तान्तं
Shrutwa भगवान् विष्णुः उक्तवान् - 'प्रकृते:
नियमानुसारमेव भवन्तः sarbe सृष्टाः । तदनुसारमेव
तिष्ठन्तु'' इति । sarbe एकस्वरेण अवदन् - "यदि वयं यथा
इच्छामः तथा परिवर्तनं न करिष्यति तर्हि भूलोकं न
गमिष्यामः एव” इति ।
Etat औद्धत्यपूर्ण वचनं श्रुत्वा विष्णु:-
"अस्तु, भवन्तः यथा इच्छन्ति तथा करिष्यामि । इदानीं
गच्छन्तु” इति उक्तवान् । santushtah ते सर्वे अपि
भूलोकमागतवन्तः ।
Tatah भूलोकवासिन: अनुभूतवन्तः यत् काका:
कोकिला: इव गायन्ति । गर्दभाः शृगाला: eba शब्दायन्ते
कुक्कुरेषु मार्जारगुणा: दृश्यन्ते । बृहत्कायान्मण्डूकान्
दृष्ट्वा सर्पाः भीत्या palayante । tulasi यः स्पृशति
कण्डूतिम्अनुभवति । nimba वृक्षाश्च मधुरायिताः ।
ईदृशं व्यतिक्रमं drushtaba भूलोकवासिनः
Bismitah ... अभवन् । परिवर्तनं सोढुं te न
सः
सज्जाः । te चिन्तितवन्तः यत् प्रलयकालः एव
सन्निहितः इति । te भगवन्तं प्रार्थितवन्तः - "भगवन् !
एतस्याः विपदः अस्मान् रक्षतु” eti । अन्यगुणान्
प्रदर्शयत: प्राणिनः brukshan सस्यानि च ते सर्वथा
तिरस्कृतवन्तः एव ।
Eban लोकानाम् अनादरपात्रतां गताः
विफलमनोरथाः te सर्वे पुनः विष्णोः समीपं गत्वा
निवेदितवन्त:- "हे भगवन् ! अस्माकमपराधं
Kshamyatu । अस्मभ्यं पूर्वगुणान् एव ददातु । bayam सृष्टे:
नियमं पालयन्त: यथापूर्वं जीवामः" इति ।
Etatt श्रुत्वा दयालुः विष्णुः उक्तवान्-
"समतारक्षणं सृष्टे: dharmah । गुणकर्मानुसारमेव भवन्तः
Sarbe सृष्टाः । अधुना भूलोकं गच्छन्तु । स्वगुणैः
बलीयांस: सन्तः सृष्टिप्रक्रियायां साहाय्यम् आचरन्तु''
इति ।
सर्वेऽपि सन्तुष्टाः सन्तः भूलोकमागताः ।
सृष्टिप्रक्रियायाम् आत्मानं योजितवन्तश्च ।